Een spirituele openbaring, een behandelmethode of een esthetische ervaring: psychedelica als LSD, paddo’s en ayahuasca zijn populairder dan ooit. Toch heeft de wetenschap nog steeds veel vragen over de geestverruimende middelen. Het Leiden Institute for Brain and Cognition (LIBC) organiseert daarom op 19 april een publieksdag rond het onderwerp.
LIBC Publieksdag 2024
'Geestverruimende wetenschap: Ontdek de fascinerende wereld van het psychedelica onderzoek!'
De LIBC Publieksdag Geestverruimende wetenschap is toegankelijk voor iedereen die meer wil weten over welke rol psychedelica spelen in de wetenschap. Psychiatrie, farmacologie, psychologie en mediastudies: in de Stadsgehoorzaal in Leiden vertellen onderzoekers op een toegankelijke manier over welke rol psychedelica spelen in hun onderzoek. Wat weten over de geestverruimende middelen en wat moet er nog onderzocht worden?
Joost Breeksema, postdoctoraal onderzoeker aan het UMC Groningen en Patricia Pisters, hoogleraar mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam, zijn sprekers op de LIBC Publieksdag. Beiden zijn verbonden aan de OPEN Foundation, een stichting die zich inzet voor de bevordering van het onderzoek naar psychedelica.
Waarom een LIBC Publieksdag over psychedelica?
Breeksema: ‘Ik hoop dat we een wat genuanceerder beeld van psychedelica kunnen schetsen. Het beeld van vroeger dat psychedelica slechts drugs zijn en dat het gebruik daarom verboden moet zijn is veranderd. Nu zijn we doorgeslagen naar een hype. Psychedelica zouden een golden bullet zijn voor depressie en PTSS, of voor mensen die kampen met verslaving, maar zo makkelijk ligt het niet. We weten wel dat het hele bijzondere middelen zijn die veel goeds kunnen betekenen in behandelingen, maar waaraan ook risico’s kleven. We weten veel, maar ook veel nog niet.
'Het is goed als de laatste wetenschappelijke inzichten rond psychedelica worden gedeeld, zodat ze onderdeel kunnen worden van de brede maatschappelijke discussie'
Pisters: ‘Ik denk dat het van groot belang is dat er ook een brede maatschappelijke dialoog wordt gevoerd over de verschillende aspecten van psychedelica: de therapeutische mogelijkheden en beperkingen, het recreatieve gebruik, de verschillende soorten ervaringen die deze middelen met zich meebrengen, de verwondering en het gevaar. Het is goed als de laatste wetenschappelijke inzichten worden gedeeld, zodat ze onderdeel kunnen worden van die brede maatschappelijke discussie. Die discussie kan vervolgens leiden tot politieke besluitvorming.’
Wat kunnen bezoekers verwachten van jullie bijdrage aan de LIBC Publieksdag?
Pisters: ‘Mijn bijdrage zal zijn vanuit het perspectief van de geesteswetenschappen, met name film- en mediawetenschap. Ik zal het publiek meenemen op een reis langs enkele psychedelische filmfragmenten, waarbij ik in het eerste deel een vergelijking zal maken tussen het psychedelische genre van de zogenaamde ‘acid western’ uit de jaren ’60 en ’70, en meer hedendaagse varianten daarvan. In het tweede deel zal ik enkele voorbeelden geven van de hernieuwde aandacht voor psychedelica in de hedendaagse popcultuur. Het wordt dus vooral een audiovisuele sessie, die de psychedelische ervaring in beeld en geluid laat zien.’
'Patiënten hebben best wel overweldigende, intense en soms ook betekenisvolle ervaringen door die ketamine'
Breeksema: ‘Heel kort gezegd: ik neem bezoekers mee naar de therapeutische ervaring bij het medische gebruik van psychedelica. Ketamine wordt bijvoorbeeld gegeven aan mensen die last hebben van een depressie. Daar wordt vaak klinisch tegenaan gekeken: je krijgt het middel en de klachten worden minder. Terwijl als je die patiënten interviewt, als je echt goed naar ze luistert, dan gebeurt er vaak veel meer. Patiënten hebben best wel overweldigende, intense en soms ook betekenisvolle ervaringen door die ketamine. Door te luisteren naar die ervaringen kun je behandelingen van patiënten veel beter afstemmen.’
Wat hopen jullie dat bezoekers mee naar huis nemen?
Pisters: ‘Ik hoop over te brengen dat psychedelische esthetiek, zoals intense kleuren, abstracte patronen, ademende natuur en bizarre figuren, een integraal onderdeel is van de psychedelische ervaring. Kunst maakt de subjectiviteit van deze ervaring deelbaar. Verder hoop ik te laten zien dat populaire cultuur veel zegt veel over de sociaal-politieke omgeving waarbinnen films worden gemaakt. En tenslotte dat deze films en series niet alleen deze cultuur reflecteren maar dat ze ook medebepalend zijn voor wat we kunnen en mogen zeggen over psychedelica.’
Breeksema: ‘Wetenschappers van religiestudies, filosofie, neurowetenschap, psychiatrie, psychologie, antropologie en cultuurstudies, ze doen allemaal onderzoek naar psychedelica. Ik denk dat we op de LIBC Publieksdag een hele mooi dwarsdoorsnede hebben van het onderzoeksveld. Bezoekers krijgen dus een brede blik op psychedelica aangeboden. Ik hoop iedereen het gevoel heeft iets geleerd te hebben op het eind van de dag. Maar ook dat we de nuance in het gesprek over psychedelica hebben gevoed. En tot slotte dat we een glimp kunnen laten zien wat psychedelica ons in de toekomst te bieden hebben.’
Bekijk ook het volledige programma van de dag.
Tekst: Tim Senden
Afbeelding: Pixabay.com / GDJ
- impact
- libc
- onderzoeksuniversiteit
- psychedelica
- psychedelische ervaringen
